Wereldwijd lijden meer dan 250 miljoen mensen aan diabetes. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat één op de vier diabetespatiënten vroeg of laat te maken krijgt met een voetprobleem

De complicaties van voetproblemen kunnen ernstige gevolgen hebben voor uw gezondheid. Het is daarom belangrijk om uw voeten regelmatig te laten controleren door de praktijkondersteuner van uw huisarts, uw huisarts of een podotherapeut.

Deze controle wordt een voetscreening genoemd.

Omdat diabetici extra voorzichtig moeten zijn met hun voeten, is het verstandig eelt, likdoorns en moeilijk te knippen nagels niet zelf te verzorgen. Beter is het om een medisch pedicure of podotherapeut in te schakelen.

Wat wordt er gecontroleerd bij een voetscreening?

• Inspectie
  Inspectie van de huid, de temperatuur, druk en eeltplekjes. (de podotherapeut inspecteert tevens de stand van uw voeten. Mocht hier een afwijking zijn dan zal de podotherapeut u daar verder bij helpen d.m.v. advies of het vervaardigen van hulpmiddelen).

• Gevoel
  Met een stemvork en een monofilament (soort kunststof draadje) wordt het gevoel in uw voeten onderzocht en kan er worden bepaald of het gevoel is verminderd.

• Doorbloeding
  Uw bloedvaten worden gecontroleerd op een goede doorbloeding.

• Mobiliteit gewrichten
  Het is belangrijk om de beweeglijkheid van uw voeten te testen. Er wordt gekeken naar of alle gewrichten nog vrij kunnen bewegen. Een beperkte mobiliteit van gewrichten leidt namelijk tot een afwijkend afwikkelpatroon van de voet. Dit zorgt voor een toename van druk bij stijve gewrichten, bijvoorbeeld onder de grote teen.

Welke complicaties kunnen optreden?

Als u diabetes heeft, kunnen er veranderingen optreden in (de werking van) uw lichaam. De volgende veranderingen kunnen zich voordoen:

• Neuropathie
  Neuropathie is een beschadiging van de zenuwen. Als uw zenuwen beschadigen, kan er ongemerkt een verminderd gevoel ontstaan. U voelt bijvoorbeeld een te warm voetenbad, door de zon verhitte tegels of zand, steentjes in uw schoen of drukplekjes niet meer. Hierdoor kunnen (zelfs onder eelt!) ongemerkt wondjes ontstaan die moeilijk genezen.

• Standafwijkingen
  Als bepaalde zenuwen uitvallen, gaan uw kleine voetspieren slecht werken. Overheersing van de onderbeenspieren kan dan leiden tot standveranderingen in de voeten. Dit veroorzaakt drukplekken die kunnen leiden tot eelt, blaren en wonden.

• Verminderde doorbloeding
  Met diabetes heeft u een grote kans op een verminderde doorbloeding van en naar de voeten. Hierdoor ontstaat een verminderde toevoer van zuurstof en voedingsstoffen naar uw voet. De huid gaat daardoor sneller kapot en wondjes genezen langzaam of zelfs niet.

• Limited Joint Mobility
  Bij limited joint mobility is de mobiliteit van uw voetgewrichten beperkt. Hierdoor ontstaan beschadigingen aan de zenuwen. Dit kan tot gevolg hebben dat de stand van uw voet verandert en dat uw gewrichten minder beweeglijk worden. Druk klachten ontstaan hierdoor sneller.

• Infectie
  Met diabetes bent u vatbaar voor infecties, zoals schimmelinfecties van huid en/of de nagels.

Één of meer van bovengenoemde factoren veroorzaken problemen, zoals een kwetsbare huid, overmatige eeltvorming en wondjes. Uiteindelijk kunnen deze problemen leiden tot amputaties. Preventie is daarom van groot belang.

Tips voor thuis

• Loop nooit op blote voeten
• Voel altijd, voordat u uw schoenen aantrekt, of er geen steentjes in uw schoen zitten en of uw schoen van binnen niet beschadigd is.
• Onderzoek elke dag uw voeten op rode plekjes, blaartjes of wondjes. Geneest een wondje niet binnen 7 dagen? Raadpleeg dan meteen uw huisarts.
• Was dagelijks uw voeten met handwarm water, op dezelfde manier zoals uw ook uw handen wast.
• Droog uw voeten zorgvuldig af, vooral tussen uw tenen. Gebruik hiervoor een dunne zachte handdoek, zodat u er goed bij kunt. Zo beschadigt u de huid tussen uw tenen minder snel.
• Neem nooit een voetenbad!
• Houd uw huid soepel door uw voeten dagelijks in te smeren met een zachte creme. Zorg ervoor dat er geen creme tussen uw tenen komt. Uw huid kan hierdoor week worden en sneller beschadigen.
• Trek dagelijks schone, soepele sokken of kousen aan. Deze mogen niet te groot en niet te klein zijn. Zorg ervoor dat de naden van de sokken of kousen niet voor drukplekjes zorgen. Er zijn naadloze sokken en panty’s verkrijgbaar. U kunt uw panty ook binnenstebuiten dragen.
• Zorg ervoor dat uw schoenen goed passen

Naar schatting zijn er in Nederland ongeveer 3 miljoen mensen met gewrichtsklachten. Velen hiervan zijn reumapatiënten. Van al deze mensen heeft 80 – 96% voetklachten. Tijdige behandeling kan uw klachten verminderen of wegnemen.

Door reuma ontstaan soms ontstekingsprocessen in en rondom uw voetgewrichten. Dit kan leiden tot wonden en veel pijn.

Er zijn ruim 200 verschillende soorten reuma. De meest voorkomende reumatische aandoening is reumatoïde artritis. In nederland zijn circa 450.000 mensen onder behandeling bij een reumatoloog. Als uw arts een reumatische aandoening constateert kunt u preventief uw voeten door een podotherapeut / pedicure laten onderzoeken.

De podotherapeut en pedicure kunnen vervelende klachten in een later stadium voorkomen. door middel van instructie en behandeling. Volledige genezing van reumatische voetklachten is niet mogelijk , maar een vermindering van uw klachten vaak wel. Ook in een later stadium (als u al klachten heeft) kan een behandeling een uitkomst bieden.

Pedicures behandelen klachten die voortkomen uit afwijkend functioneren van de voeten of het looppatroon. Ook behandelen zij huid of nagelaandoeningen en worden er preventieve adviezen gegeven. Veel reumapatiënten hebben problemen bij het verzorgen van hun voeten, zoals het knippen van nagels of het behandelen van eelt of likdoorns. Schakel hiervoor een medisch pedicure in.

Door reuma ontstaan soms ontstekingsprocessen in en rondom uw voetgewrichten. Dit kan leiden tot wonden en veel pijn.

Als u last heeft van pijnlijke drukplekken of wonden, dan kunnen de volgende hulpmiddelen en behandelmethoden u wellicht helpen:

• Een teenorthese
  Om drukplekjes op de tenen te voorkomen of te verminderen.
• Vilttherapie
  Om direct een plekje of wondje drukvrij te leggen (dit is een tijdelijke behandeling).
• Een podotherapeutische zool
  Om de druk onder uw voet te verminderen.
• (Semi) orthopedisch schoeisel
  Omdat confectieschoenen pijnklachten veroorzaken of (te) veel druk op de voet uitoefenen.

Tips voor thuis

• Heeft u vervormingen aan uw voeten? Dan is het beter om niet op blote voeten te lopen. Vervormingen aan de voeten veroorzaken meer druk en wrijving. Dit kan leiden tot meer eelt, wondjes en pijn.
• Was dagelijks uw voeten met handwarm water, op dezelfde manier waarop u ook uw handen wast. neem liever geen voetenbad. Uw huid wordt bij lang baden week, waardoor druk- en wrijvingsplekken en wondjes kunnen ontstaan.
• Droog uw voeten zorgvuldig af, vooral tussen de tenen. Gebruik hiervoor een dunne zachte handdoek zodat u er makkelijk bij kunt. Zo vermindert u de kans op het beschadigen van de huid tussen uw tenen.
• Houd uw huid soepel door uw voeten dagelijks in te smeren met een zachte crème. Zorg ervoor dat er geen crème tussen de tenen komt. De huid kan hierdoor namelijk week worden.
• Trek dagelijks schone, zachte sokken of kousen aan. Deze mogen niet te groot en niet te klein zijn. Zorg ervoor dat de naden van de sokken of kousen niet voor drukplekjes zorgen. Er zijn naadloze sokken en kousen verkrijgbaar. Als de voet vervormingen, knobbels en/of drukplekken heeft, kan een niet passende sok of kous met een naad extra pijn veroorzaken.
• Zorg ervoor dat uw schoenen goed passen. Goed passende schoenen veroorzaken minder druk- en wrijvingplekken en daarmee minder pijn. Bij ‘schoenadvies’ leest u hier meer over.

Wat is neuropathie?
Neuropathie betekent letterlijk zenuwziekte. Bij neuropathie treden er zenuwbeschadigingen op, in de meeste gevallen door Diabetes Mellitus. Doordat de zenuwen beschadigd zijn functioneren ze niet of minder goed dan normaal. Over het algemeen begint neuropathie heel geleidelijk en worden de uitlopers van de langste zenuwbanen als eerst aangedaan. Daarom beginnen de klachten vaak in de voeten.

Soorten Neuropathie
De zenuwen in ons lichaam hebben verschillende functies

Sensibele neuropathie
Dit is de meest voorkomende vorm van neuropathie. Er is een verstoring van het oppervlakkige gevoel. Hierbij kunnen de zenuwen te veel of juist te weinig prikkels doorgeven. Hierdoor kan men juist allerlei soorten sensaties waarnemen die men vroeger niet had. U heeft bijvoorbeeld een doof of brandend gevoel, tintelingen of plotselinge steken.

Autonome Neuropathie
Autonome zenuwen regelen de processen in ons lichaam waar we geen invloed op kunnen uitoefenen. De aantasting van deze zenuwen heeft bijvoorbeeld tot gevolg dat u last krijgt van een droge huid en het niet kunnen reguleren van de temperatuur. (koude voeten, zweetvoeten). Behalve bij de voeten en onderbenen kan autonome neuropathie ook gevolgen hebben voor het hartritme-, maag- en blaasregulatie.

Motorische neuropathie
Bij deze vorm van neuropathie zijn de diepliggende zenuwen aangetast. Dit zijn de zenuwen die de spieren aansturen. Bij een verstoring van het diepe gevoel geven de zenuwen onvoldoende informatie door op welke ondergrond men loopt en hoe de voet neergezet moet worden. De kans dat de voet verkeerd wordt neergezet is dan groot met alle gevolgen van dien. U zult hierdoor onzeker gaan lopen. Bij motorische neuropathie zullen de kleine voetspieren langzaam uitvallen en de grote spieren het overnemen. De voet zal een andere vorm aannemen. U merkt bijvoorbeeld dat de tenen krommer gaan staan.

Wat kan ik merken bij neuropathie?

• Soms merkt u niets, terwijl u wel neuropathie heeft.
• Doof of verminderd gevoel in de voeten.
• Tintelingen, prikkels, jeuk, gevoel op kussentjes/watjes te lopen, pijn, schokjes, branderig gevoel, strak gevoel, kramp.
• Last van koude of zeer warme voeten.
• Verandering van de voetvorm (de tenen gaan klauwen en de voet trekt in een holle stand)
• Roodheid van de voeten en/of tenen.
• Verdikte aders op de voetrug.
• Ontstaan of toename van eeltvorming of drukplekken.
• Droge (schilferige) huid.
• Strakke, glanzende huid.
• Verdikte, verkleurde nagels.
• Verminderde beharing van het onderbeen.
• Bruine verkleuringen van de huid.
• Instabiel lopen, sneller zwikken of vallen.
• Ontstaan van wonden.

Complicatie bij neuropathie
Bij neuropathie is een vergrote kans op het ontstaan van wonden. Door veranderingen van de huid, kan deze sneller barsten, scheuren of kloofjes vertonen. Bij toename van druk, onder de voet of bij de tenen, kunnen er ook wonden ontstaan. (soms onder een eeltlaag). Dit gebeurt met name bij een veranderde voetvorm. In geval van gevoelloosheid werken de gewone alarmsignalen, zoals pijn, onvoldoende. Hierdoor kan het ontstaan van een wond of ontsteking gemist en/of niet op tijd opgemerkt worden. Het dragen van een te kleine schoen is hier een voorbeeld van.

Niet doen

• Verwijder eelt of likdoorns niet zelf. Het is wel erg belangrijk dat u hier niet mee door blijft lopen! Neem contact op met een pedicure met ten minste een diabetische aantekening of een podotherapeut.
• Als het gevoel in uw voeten niet optimaal is, kunt u beter niet op blote voeten in huid rondlopen. Er kunnen kleine voorwerpen (bijv. speld, steentje, dierenhaar) op de grond liggen waar u in kunt stappen zonder dat u dat voelt. Loop ook nooit op blote voeten op het strand. U kunt in een scherp stukje schelp trappen zonder dat u het in de gaten heeft.
• Let erop dat de naden van de kousen niet knellen en/of drukken in de huid.
• Loop niet op een voet met een wond, ook al doet het geen pijn. Door neuropathie voelt u verminderd of geen pijn meer.
• Gebruik in bed nooit een kruik.
• Gebruik geen gaas, watjes, verband of likdoorn ringetjes ter bescherming van de voet.
• Neem nooit een voetenbad en ga niet in de soda of biotex met uw voeten. Ook niet als u een wond heeft.
• Draag geen slippers en geen instappers.

Wel doen

• Dagelijks uw voeten goed inspecteren (ook tussen uw tenen) op het ontstaan van wondjes en onregelmatigheden.
• Was uw voeten dagelijks met lauw warm water controleer, de temperatuur van het water met uw elleboog of een thermometer. Het is belangrijk dat u uw voeten na het wassen goed droog dept, ook tussen de tenen.
• Bij een droge huid kunt u de voeten en/of de onderbenen insmeren met babyolie, een huidvriendelijke crème, of een voetencrème.
• Laat uw voeten minimaal 1x per jaar controleren door uw huisarts, praktijkondersteuner of podotherapeut.
• Houd uw bloedsuikerspiegel (bij Diabetes) zo optimaal mogelijk. De kans op uitbreiding van de neuropathie wordt verminderd.
• Voordat u schoenen aantrekt, betast dan de binnenzijde van de schoen om te voelen of er geen harde randen of vreemde voorwerpen in de schoen te vinden zijn. Probeer schoenen te dragen die zo min mogelijk naden of stiksels bevatten. Deze kunnen voor drukpunten zorgen.
• Draag schoenen met een wreefsluiting.
• Draag panty’s en sokken binnenstebuiten zodat de naden minder druk veroorzaken.
• Draag schoen met een stevige hielsluiting.
• Draag liever een schoen met een sleehak dan een losse hak voor stabiliteit.
• Draag schoenen met ongeveer 1 cm lengtetoegift , voldoende breedte en hoogte voor de tenen.

Eelt ontstaat door overmatige druk en wrijving. In feite wordt eelt gevormd als reactie van de huid. Als een soort verdedigingsmechanisme ontstaat een natuurlijke verdikking van de huid. Door wrijving worden de zenuwuiteinden voortdurend geprikkeld. Dit zorgt voor een verhoogde bloedtoevoer, met een versnelde celopbouw als gevolg. Hier spreekt men van fysiologisch eelt. Eelt is enkel storend indien dit pathologische eelt is (= hyperkeratose). Door verdikking van de eeltlaag wordt de papillaire huidlaag dichtgedrukt. De cellen missen de nodige voedingstoffen en verhoornen sneller. Ze kunnen niet in dezelfde mate afschilferen. Deze eeltlaag kan met de lederhuid samengroeien. Dit kan pijnlijk zijn en branderig aanvoelen. Het is deze eeltlaag die de voetverzorger zal verwijderen totdat de opperhuid weer beweeglijk wordt. De fysiologische eeltlaag zal ze gedeeltelijk aanwezig laten. Deze is noodzakelijk als bescherming.

Mogelijke oorzaken

• Onaangepast schoeisel
• Teen- of voetafwijking
• Druk van binnenuit: overgewicht, doorzakking voorvoet, hielspoor, magere voeten
• Aftakeling van het bloedvatensysteem

Het lichaam zorgt voor een natuurlijke beschermlaag, wanneer een bepaalde plaats op de voet te zwaar wordt belast of wanneer de beschermende vetlaag vermindert. Deze natuurlijke beschermlaag heet eelt. Wanneer u eelt onder of op de voet heeft, is dit dus niet altijd een probleem. Het eelt beschermt die plaats tegen beschadiging. Er kan echter ook sprake zijn van overmatige eeltvorming.

Deze kan veroorzaakt worden door

• Slecht passende schoenen
• Een verkeerde manier van staan en lopen
• Een te hoog lichaamsgewicht
• Een doorgezakte voorvoet
• Een holvoet, waardoor het gewicht alleen op de hiel en de voorvoet rust hamertenen
• Veranderingen aan de gewrichten door reuma, artritis of neuropathie. het verminderen van de beschermende vetlaag (polster) of de verschuiving hiervan

Wanneer dit soort eeltplekken niet tijdig wordt behandeld kunnen likdoorns en kloven ontstaan. Bij het lopen op naaldhakken rust het lichaamsgewicht vrijwel in zijn geheel op de voorvoet. Likdoorns zijn dan bijna niet te vermijden.

Een kloof kan ontstaan door overdreven verweking van de voethuid, maar ook door uitermate verdroging van de huid.

De verweekte huid tussen de tenen is vaak het gevolg van overmatige zweetproductie. Hierbij moet aan de transpiratie gewerkt worden.

Indien de huid in die mate uitdroogt dat de elasticiteit verdwijnt, zal ze openbarsten. Zo ontstaan kloven aan de hielen.

Het dragen van slippers met een harde zool die voortdurend tegen de hiel slaat, bevordert het ontstaan van kloven.

Behandeling

De pedicure zal harde eeltranden verwijderen.

Er zijn meerdere producten op de markt die kloven kunnen verzorgen en voorkomen. Vraag de pedicure om advies. Zweetremmende poeders en crèmes kunnen een oplossing bieden bij overmatig zweten van de voeten.

Er zijn eveneens kartonnen wegwerpzooltjes verkrijgbaar die het zweet kunnen opnemen.

Het dragen van lederen schoeisel is in dit geval zeker aan te raden.

Indien de kloof open is, moet onmiddellijk wondverzorging plaatsvinden. De deur staat open voor infectie. Indien de kloof niet open is zal een behandeling met HFL Laboratories starten. Afhankelijk van de staat van de kloven wordt er voor 1 of 2 voeten zalven worden gekozen.

Harde likdoorn
Dit is een verharde naar binnen gegroeide eeltkern in de vorm van een kegeltje, met de punt in de huid gericht.

Meestal ontstaat de likdoorn in het centrum van een eeltplek, als gevolg van langdurige plaatselijke wrijving en druk en omdat daar de celgroei het grootst is. Deze eeltkern zal extra druk uitoefenen op de zenuwuiteinden en daardoor pijn veroorzaken. Als verdediging kan zich een vochtzakje vormen tussen de opperhuid en de lederhuid.  Bij aanhoudende druk kan de huid zelfs in een ontstekingstoestand terechtkomen.

Meest voorkomende plaatsen

• Op de hamer- of klauwteen
• Onder de voet t.h.v. kopjes van de middenvoetsbeentjes
• Buitenkant kleine teen

Mogelijke oorzaken

• Onaangepast schoeisel
• Slecht functioneren van voet of tenen
• Weerstand van de grond (dunne zolen)

Zachte likdoorn
De zachte of weke likdoorn bevindt zich bijna altijd tussen de tenen. Het is een zachte eeltplek met daarin een pijnlijke kern.

Deze pijnlijke eeltkern ontstaat door voortdurende kneding van de huid tussen twee uitsteeksels van vergroeide botjes in de teenkootjes (interfalangeale gewrichtjes). Vaak wordt het ontstaan van dit kwaaltje bevorderd door transpiratievocht dat niet kan verdampen.

Een kalknagel is meestal een nagel die geïnfecteerd is door een schimmel. Sommige schimmels kunnen bij de mens infecties veroorzaken. Een voorbeeld is de geïnfecteerde teennagel, in de volksmond “kalknagel” genoemd. Niet iedere kalknagel berust op een schimmelinfectie, maar vaak is een schimmel wel de veroorzaker. Schimmelinfecties van de nagels komen veel vaker voor dan men denkt. Daarom is het nuttig te weten hoe het er uitziet, wat de oorzaak is en wat er aan te doen valt.

Hoe ziet een kalknagel eruit?
Een kalknagel door een schimmelinfectie is aanvankelijk wit of geel van kleur. Naarmate de schimmel dieper in de nagel groeit, verandert de kleur in geelbruin. De nagel ziet er dan verdikt, hobbelig en brokkelig uit en laat soms gedeeltelijk los. Zonder behandeling breidt de infectie zich steeds verder uit. Meestal is de grote teen het eerst en het meest uitgebreid aangetast. Soms is alleen sprake van aangetaste nagels, maar vaak bestaat er tegelijkertijd voetschimmel, het zogenaamde zwemmerseczeem. Soms ook zijn de aangetaste nagels het gevolg van een onbehandeld zwemmerseczeem, vooral als dit eczeem al langere tijd bestaat. Schimmelinfecties kunnen voorkomen in elke nagel aan hand en voet.

Hoe ontstaat een kalknagel?
De schimmelsoort die meestal verantwoordelijk is voor kalknagels heet Trichophyton rubrum. Deze schimmel maakt voor zijn voortplanting grote aantallen schimmelsporen. Onder gunstige omstandigheden (warme, vochtige omgeving) groeien deze sporen uit tot schimmels. Sporen kunnen erg lang besmettelijk blijven. Iemand met een kalknagel kan miljoenen sporen verspreiden. We komen in contact met deze sporen door (huis)dieren en door op blote voeten te lopen in gemeenschappelijke douches van kleedkamers, zwembaden, sporthallen en sauna’s. Overal om ons heen zijn dus schimmels en sporen daarvan aanwezig, maar zij veroorzaken pas een infectie als de omstandigheden daarvoor gunstig zijn.

Schimmels gedijen het best in een vochtige, warme omgeving. Bevorderlijk voor schimmelgroei op de voeten zijn dus:

• Onvoldoende afdrogen van voeten.
• Nylons, synthetische sokken of kunststof schoenen.
• Overmatige transpiratie; knellende schoenen.

De huid heeft een goed afweersysteem tegen schimmels, de afweer kan verminderd zijn onder bepaalde omstandigheden zoals:

• Vaak wassen met veel zeep, en onvoldoende afspoelen van de zeep, waardoor het beschermende vetlaagje van de huid verdwijnt.
• Gebruik van zeep met desinfecterende bestanddelen.
• Bijvoorbeeld bij suikerziekte.

Het is dus niet zo dat zwemmerseczeem of kalknagels wijzen op gebrek aan hygiëne. Schimmelinfecties worden veroorzaakt door een complex van factoren. Het is voor de behandeling belangrijk te weten of een schimmel de oorzaak is van de kalknagel. Als de oorzaak een schimmel is, dan is dat meestal de al eerder genoemde Trichophyton rubrum. De pedicure heeft hierin een signalerende taak, maar mag geen diagnose stellen. Dit is de taak van de arts. Om zekerheid te verkrijgen, moet de arts de schimmel verder onderzoeken en bijvoorbeeld onder de microscoop bekijken.

Behandeling door Medisch Pedicure Centrum Alkmaar
Een kalknagel geneest nooit vanzelf. Wanneer de kalknagel door een schimmelinfectie is veroorzaakt, kan de infectie zich langzaam uitbreiden. Mede daarom is behandeling noodzakelijk. De meeste mensen gaan pas naar een dokter als meerdere nagels zijn aangetast. Tot voor kort was de behandeling van kalknagels erg moeizaam. Dat is deels te wijten aan het feit dat de medicijnen zeer langdurig (minimaal een jaar) geslikt moesten worden. En zo lang hield bijna niemand het vol. Daarbij kwam, dat de schimmel niet altijd verdween, of zelfs weer terugkwam. Bovendien moest de behandeling door bijwerkingen van de medicijnen, onder andere op de lever, soms gestaakt worden.

Ook als de schimmel na enkele weken is gedood, duurt het enige tijd voordat de nagel geheel gaaf is geworden. De kalknagel moet uitgroeien, waarbij het aangetaste gedeelte wordt vervangen door nieuw nagelmateriaal. De genezing van een kalknagel kan door de pedicure worden begeleid, ondermeer door de nagelplaat te frezen en zo de extra verhoorning van de nagel te verwijderen. Daarnaast tamponneert de pedicure de nagelwal om het ingroeien van het nieuwe nagelmateriaal te voorkomen. Hierdoor wordt de overlast van kalknagels tot een minimum beperkt.

Schimmeldiagnostiek
Een schimmelnagel is een veel voorkomend probleem. De nagel is vaak dik, brokkelig en verkleurd. Dit wordt veroorzaakt door een schimmelinfectie. Een schimmelnagel geneest zelden of nooit vanzelf en daarom is behandeling noodzakelijk.  De meeste mensen noemen het overigens kalknagels. Maar niet iedere kalknagel is per definitie een schimmelnagel.

Een van de kenmerken van een schimmelnagel is de kleur, die is meestal wit/geel of bruinig.

Maar er zijn meer oorzaken voor een afwijkende verkleuring van de nagels, zoals: psoriasis, medicijngebruik of interne aandoeningen. Om bij twijfel zekerheid te verkrijgen is de schimmel-diagnostiek toepasbaar. Ook huidschilfers kunnen onderzocht worden, soms is het niet duidelijk of het een schimmel betreft of bijvoorbeeld eczeem.

Medisch Pedicure Centrum Alkmaar is bevoegd om schimmeldiagnostiek uit te voeren.

De pedicure neemt na overleg met u (en na toestemming van uw huisarts), een monster en foto’s van de geïnfecteerde nagel of huid. Deze worden opgestuurd naar het laboratorium van het UMC St. Radboud te Nijmegen afdeling Medische Microbiologie. De patholoog stelt vast of er een schimmel aanwezig is. Naar aanleiding van de uitslag van het laboratorium kan een behandelplan worden opgesteld door uw pedicure. Samenwerking met de huisarts is zeer belangrijk om een zorgtraject goed vast te kunnen leggen.

Voor de huisarts zijn er bij schimmelnagels weinig mogelijkheden. Hij/zij kan orale anti-mycotica voorschrijven. Dit wordt door de Nederlandse huisarts veelal niet gedaan. De huisarts volgt daarmee beleid om restrictief om te gaan met orale anti-mycotica. Een andere reden kan zijn dat de patiënt de medicatie om medische redenen niet kan nemen.

De huisarts kan de patiënt wel verwijzen naar de apotheek/drogist voor een product met een lokale toepassing. De huisarts heeft dan echter geen overzicht wat de patiënt hiermee doet.

De pedicure kan een belangrijke rol spelen bij het opzetten van een effectief zorgtraject, bij voorkeur in samenwerking met de huisarts.

De pedicure blijft binnen de grenzen van het zorgtraject en de cliënt wordt professioneel begeleid bij het verzorgen van de schimmelinfectie. Ook moeten uw sokken en schoenen worden behandeld, want ook daar zitten schimmelsporen.

Schimmelinfecties ontstaan door besmetting met schimmelsporen, deze zijn jarenlang levensvatbaar. In tuinaarde zitten schimmels die besmettelijk zijn voor de mens, maar de voornaamste bronnen van besmetting zijn die plaatsen waar veel verschillende personen op blote voeten rondlopen: zwembaden, douchevloeren van bijv. sporthallen, sauna’s. De term zwemmerseczeem is misleidend, ook mensen die nooit in een zwembad komen kunnen een voetschimmel oplopen. Niet iedereen krijgt een schimmelinfectie, de ene persoon is veel gevoeliger voor schimmelinfecties dan de andere. De reden hiervan is onbekend. Verminderde weerstand kan vaak wel een rol spelen.

Er zijn vele factoren die de huid ontvankelijk maken voor schimmelinfecties. Een gezonde huid voelt droog aan, heeft een dun vetlaagje, een zuurgraad van ongeveer pH 4, en is bevolkt met huidbacteriën. Alles wat deze situatie verandert, bevordert de kans op het krijgen van een schimmelinfectie.

Door het gebruik van zeep, douchegel en shampoo lost een gedeelte van het vetlaagje op. Door de huid te vaak met zeep te wassen, of onvoldoende af te spoelen, krijgt de huid onvoldoende kans om de zuurgraad te herstellen. Vooral zeep met een desinfectant is erg slecht voor de huid, dit tast niet alleen de zuurgraad aan, maar ook de normale bacteriële flora van de huid. Er worden ook zepen verkocht met een neutrale zuurgraad, met een relatief lage PH waarde, deze zepen zijn minder schadelijk. Ook vocht is bevorderlijk voor de groei van schimmels, als de lichaamsplooien en de ruimten tussen de tenen niet goed worden afgedroogd.

Wilt u meer informatie vraag dan om de folder, deze is verkrijgbaar in de praktijk. Vraag ook eens naar de mogelijkheden van een behandeling tegen schimmelnagels!

Medisch Pedicure Centrum Alkmaar verkoopt diverse producten die getest zijn en een effectieve werking hebben tegen schimmelnagels.

Vergoeding schimmeldiagnostiek
Het onderzoek bestaat uit 2 delen: één deel voor het onderzoek en één deel voor afname biopt & behandelplan.

De kosten voor het laboratoriumonderzoek In het St. Radboudziekenhuis te Nijmegen worden alleen vergoed door uw ziektekostenverzekering mits de huisarts toestemming heeft gegeven (tenzij het eigen risico nog niet is voldaan).

De kosten voor afname biopt betaalt u aan de pedicure; deze kosten komen niet in aanmerking voor vergoeding.

Producten tegen schimmelnagels worden niet vergoed door uw zorgverzekeraar.

Een blaar ontstaat door irritatie van diepere huidlagen en overvloedige afscheiding van waterig vocht. Hierbij komt de opperhuid los. Door slecht passende schoenen te dragen, gaan de voeten in de schoenen schuren. Deze voortdurende wrijving irriteert de huid en er ontstaat een blaar. Dit noemt men mechanische irritatie. Blaren kunnen ook ontstaan door huidziekten zoals eczeem of wintervoeten.

Behandeling
De pedicure behandelt alleen blaren die ontstaan zijn door mechanische irritatie en dan nog enkel als er een pijnklacht is. Zoniet is het beter om de blaar dicht te laten om infectie te voorkomen. Bij pijn wordt na desinfecteren de blaar geopend en wordt het vocht er voorzichtig uitgedrukt. Vervolgens wordt er wondverzorging en drukontlasting aangebracht. Hygiëne is hier erg belangrijk! Daarom krijgt u na een eventuele behandeling een verzorgingsadvies mee naar huis en komt u (indien u een medische indicatie heeft) na een week terug voor controle.

Soms worden nagels afgescheurd in plaats van afgeknipt. Dit kan zorgen voor problemen: een ingroeiende nagel, een ontsteking rondom de nagel of een schimmelnagel. Bij ernstige nagelproblemen moet u voor behandeling naar een pedicure.

Functie van de nagels is het beschermen van de zenuwuiteinden in de toppen van de tenen. Hierdoor voorkomt u eeltvorming en gevoelsverlies in de tenen.

De meest voorkomende nagelklachten zijn ingroeiende nagels, bolle nagels en schimmelnagels. Een ingroeiende nagel ontstaat meestal door afscheuren of verkeerd afknippen. Dit komt vaak voor bij de nagel aan de grote teen. Ook kan een oorzaak zijn dat u te smalle of te puntig toelopende schoenen draagt. Door een ingroeiende nagel kunt u een pijnlijke ontsteking rondom de nagel oplopen.

Bolle nagel/tunnelnagel

Soms heeft uw nagel een afwijkende vorm, zoals een bolle nagel of een tunnelnagel. Uw nagel drukt tegen de zijkant van uw nagelbed aan. De kans bestaat dat uw nagel ingroeit. Een dergelijke nagel ontstaat door het (regelmatig) stoten van de nagel, het dragen van te krappe schoenen of door ouderdom. Ook kan de vorm van uw nagel erfelijk bepaald zijn.

Wat houdt de behandeling in?
Naar aanleiding van het onderzoek wordt een behandelplan op maat gemaakt en met u overlegd. De behandeling kan bestaan uit de volgende therapieën:

Instrumentele behandeling
De pedicure vermindert de druk aan de zijkant van uw nagel (en daarmee de pijn) door regelmatig dode huidcellen, eelt en eventuele schimmel te verwijderen. Een andere optie is het plaatsen van een nagelbeugel over de nagel waardoor deze minder hard in de huid drukt.

Nagelbeugel
De pedicure kan kiezen voor een nagelbeugel om uw bolle nagel te corrigeren. De behandeling met een nagelbeugel is veel minder pijnlijk en ingrijpend dan een operatie aan de nagel.

De nagelbeugel bestaat uit een op maat gemaakte, dunne metalen draad en wordt op de nagel vastgezet met gel. Het dragen hiervan geeft geen beperkingen en is vrijwel niet voelbaar.

De pedicure verwijdert de nagelbeugel ongeveer iedere 6 weken. Daarna kan de beugel worden geknipt en wordt de beugel, indien nodig, opnieuw gespannen en herplaatst. Deze behandeling is nodig tot uw nagel recht is gegroeid en niet meer aan de zijkant in uw huid drukt. De duur van de periode dat een nagelbeugel moet worden gedragen, verschilt per persoon.

Een ingegroeide teennagel komt meestal voor bij een grote teen. De binnen- of buitenrand van de nagel is dan in de huid gegroeid en heeft aanleiding gegeven tot irritatie, pijn of een ontsteking. Een ingroeiende teennagel kan verschillende oorzaken hebben. Misschien ligt het aan het schoeisel (te nauw, te smal) of aan de bouw van de teen zelf (licht gekanteld, waardoor bij het lopen een nagelrand te veel in de huid drukt) of door het te kort knippen van de nagel in de hoekjes.

Er zijn verschillende methoden om een ingroeiende of ingegroeide nagel te behandelen.

Wanneer de nagelrand dreigt in te groeien of licht ingroeiende is kan er op een eenvoudige manier een watje onder de nagel gelegd worden waardoor de nagel wordt opgehoogd en de druk verdwijnt.

Wanneer er sprake is van dieper ingegroeide nagelranden, kan voor verschillende behandelingen gekozen worden:

De benodigde behandeling wordt bepaald naar aanleiding van de conditie van de nagel en de omliggende huid.

De rand van de nagel kan worden weggeknipt en wanneer de nagel hergroeit kan deze beïnvloed worden.

Zo kan er gekozen worden voor een nagelbeugel gemaakt van een staaldraad, een opgeplakte beugel, of er wordt gekozen voor een behandeling met gel.

Wanneer de nagel dusdanig diep ingroeit kan het zijn dat de pedicure u doorverwijst naar uw huisarts voor een behandeling of een doorverwijzing naar een chirurg

De nagel kan blijvend versmald worden door niet alleen de nagelrand weg te knippen, maar ook de wortel van de nagel te versmallen. Dat stukje wortel van de nagel kan worden weg gesneden of gekrabd, of door middel van een etsende vloeistof (fenol) worden vernietigd.

Soms kan het, afhankelijk van de bevindingen van de arts, nodig zijn de hele of halve nagel te verwijderen.

Deze operaties aan de teennagel worden poliklinisch uitgevoerd onder plaatselijke verdoving door middel van een tweetal verdovingsprikken aan de teenbasis. Uw arts zal met u overleggen welke behandeling in uw situatie het beste lijkt.

Mogelijke complicaties
Geen enkele ingreep is vrij van de kans op complicaties. Toch komen bij deze operaties nabloedingen weinig, en infecties zelden voor. Ook kan een recidief voorkomen: de nagel groeit weer in ondanks de poging de wortel van de nagel te versmallen. Het probleem komt dan toch weer terug.

Na de chirurgische behandeling
Het kan zijn dat u na de chirurgische behandeling napijn hebt. Afhankelijk van de aard van de ingreep zal de pijn licht of matig zijn. Met milde pijnstillers is dit ongemak meestal te bestrijden. Ook kan het hooghouden van de teen de pijn verlichten. Normaal lopen zal, afhankelijk van de pijn, meestal al weer na enkele (twee tot vijf) dagen mogelijk zijn.